22 Aralık 2015 Salı

BİLİM VE TASARIM

Bilim düzenli sistemli ve yöntemli bir bilgidir. İnsan algılarının nesnelerle ilgi içine girdiği günden beri nesneleri bilmek aralarındaki ilgileri olayları açıklamak ister. Bu istek ilkin dinsel nitelikte olur; ama insan duyu verilerini ve algı içeriklerini giderek akılla temellendirerek bilime giden yoku açar. Bu yol insanlık tarihi boyunca gelişerek Bilim çağına ulaşır. Bu süreç bilimin ve bilimsel düşüncenin evrim tarihidir. Bu gelişmenin en alt basamağında Çin de astronomi ve matematiğin kurulması olgusu bulunur. Bu dönemde hâla dinsel nitelikler devam etmektedir. Örneğin, Babil de zigurat adı verilen yapılar, hem astronomi çalışmalarının yapıldığı gözlemevleri hem de tapınaktırlar.
Bilimin evrim sürecinde özgün ve devrimci bir çağ Grek uygarlığıyla başlar. Yenilik ilkin dinsel anlayışta meydana gelir. Grek tanrıları, insanla aynı dünyayı paylaşan ve insan biçiminde ( antropomorfiz) varlıklar olurlar. Bu çağa bilimsel çalışmalarıyla ağırlığını koyan , doğayı açıklama modeliyle adını yüzyıllar sonrasına taşıyan ünlü düşünür Aristoteles'tir. 
Aristoteles'e göre, dünyaya ilk hareketi Tanrı vermiştir. Bu ilk hareketle devinime geçen dünya da sonraki bütün değişim ve oluşumlar Aristoteles'in dört neden kuramına göre meydana gelir. Bu dört neden şöyledir: 
1. Maddi neden ( causa materialist ) 
2. Biçimsel neden ( causa formalis ) 
3. Hareket ettirici neden ( causa effiens ) 
4. Ereksel neden ( causa finalis ) 
 Bu dört neden hem canlı hem de cansız doğa da egemendir. Her bir nesne her bir varolan bu dört nedenin etkisiyle değişir ve hareket eder. 
Isaac Newton " Doğal Felsefenin Matematiksel ilkeleri " adlı başyapıtında, gökyüzünde be yeryüzünde meydana gelen hareketleri evrensel çekim yasasına göre ve matematiksel bir dille açıklar. Bununla Newton , Aristoteles'in dünya tasarımı modelini yıkmış olur. Böylece, Aristoteles'in yüzyıllarca egemen olmuş ereksel evren tasarımı, yerini kör bir nedenselliğe dayanan maddeci bir evren tasarımına terkeder. 
Ptolemaios un yer merkezli evren tasarımı pratikte bu soruların yanıtını da beraberinde getirdiği için , Copernicusa kadar yüzyıllarca geçerli olabilmiştir . 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder